“Ik zeg wel dat ik het raar vind, maar ik bedoel nieuw.”
“Op school, in het restaurant, in het theater: overal zijn aparte toiletten voor jongens en voor meisjes. Maar denk even mee. Stel, je bent een trans persoon. Naar welk toilet moet je dan?” Over deze vraag van de gids van What a genderful world moeten onze jongeren even nadenken. Want wat betekent het eigenlijk om trans te zijn?
Vier jongeren uit Oost schrijven mee aan onze nieuwe voorstelling FOK ME HOKJE. Op deze manier ontstaat een hele diverse schrijversgroep, met allerlei achtergronden en varianten van queer zijn, of juist helemaal niet. Want ook zij vallen in hokjes en dealen met verwachtingen rond man of vrouw zijn.
Er valt veel te giechelen bij de tentoonstelling – er is een bad vol borsten! – maar de jongeren zijn onder de indruk. Dat kunstenares Arvida Byström met de dood werd bedreigd vanwege haar ongeschoren benen in een Adidas commercial – dat vinden de jongens echt niet kunnen. Mensen mogen hun eigen keuzes toch zeker wel maken? De jonge vrouw Harnaam Kaur, een fotomodel met een baard, krijgt bijzondere aandacht. “Zoiets heb ik gewoon nog nooit gezien,” legt een van hen uit, “Ik zeg misschien wel dat ik het raar vind, maar ik bedoel nieuw.” Hij vindt ze ook moedig, deze vrouwen.
Op de vraag van de gids over toiletbezoek, is het geslachtsdeel bepalend vinden de jonge schrijvers “Mannen maken er altijd een rotzooi van. Ik denk niet dat meisjes erop zitten te wachten dat er ineens een jongen van hun toilet gebruik maakt.” Maar hoe zit dat voor iemand die als jongen is geboren, maar zich een meisje voelt? Later volgt een vraag over religie. Niet alleen op toiletten, ook in kloosters en moskeeën zijn speciale plaatsen voor mannen en vrouwen aangewezen. Dat iemand die tussen de categorieën in valt geen plek heeft om te bidden, daar schrikken de jongeren van.
Zo daagt de tentoonstelling ons binaire denken uit. Een vraag waarom meiden voor hun selfies zich zo dun mogelijk, en jongens zich juist zo breed mogelijk maken, zorgt voor discussie. En rokken bijvoorbeeld, echt iets voor meiden, toch? Maar als je er even over nadenkt zijn er ook rok-achtige kledingstukken voor mannen. De Schotse Quilt en de Indiase Sarong, bijvoorbeeld. De djellaba echter niet. “Nee,” benadrukken de jongens. “Dat is niet zoals een jurk of een rok. Dat is echt voor mannen.”
Glenn Helberg begeleidde na de rondleiding gesprekken tussen vier jongeren uit Amsterdam Oost en Gable Roelofsen en Diederik Kreike (regisseur en acteur FOK ME HOKJE). Toen ze zich voorstelden als homoseksueel en Diederik als non-binair leidde dat tot verraste, warme reacties:
“Toen Diederik en Gable binnenkwamen had ik niks door. Je kan het niet zo zien of zo. Dat iemand homoseksueel of non-binair is. Toen jullie het zeiden, dacht ik: we hadden een leuk gesprek, we zijn allemaal gewoon mensen. Ja, wat is het nut dan van al die haat?”
Komend weekend ontmoeten alle schrijvers elkaar, bij de eerste presentatie van de voorstellingsteksten. Glenn begeleidt ook deze ontmoeting.