Döne Fil over (W)RAP MY HIJAB: 'Er ontstaan vaak hele intieme gesprekken.'

Döne raakte betrokken bij Studio 52nd als gespreksleider bij FOK ME HOKJE tijdens Pride Amsterdam en werd voor (W)RAP MY HIJAB opnieuw gevraagd voor de nagesprekken. De voorstelling roept op tot gesprek over de zelfbeschikking van vrouwen over hun lichaam. Over de keuze om wel of geen hijab te dragen, exposen via sociale media, roddelen over en het veroordelen van meisjes om hun kledingkeuze.

Het onderwerp van (W)RAP MY HIJAB sprak Döne direct aan. 'Er heerst nog steeds een taboe op zelfbeschikking van vrouwen. Ik vind het heel belangrijk dat we hier met jongeren over praten. Toen ik kwam kijken bij een repetitie, herkende ik mezelf in de voorstelling, maar ook mijn vriendinnen, mijn nichtjes. Ik werd er stil van.'

Zoeken naar de dialoog

Ook in de klassen vallen de leerlingen soms stil na de voorstelling. Döne zorgt dan voor een open gesprek. 'Soms is het even zoeken naar de dialoog, maar er ontstaan vaak hele intieme gesprekken. Ik vraag leerlingen bijvoorbeeld of iemand in zijn of haar omgeving weleens in aanraking is gekomen met exposen. In één van de groepen bleek een meisje dit zelf mee te hebben gemaakt. Er kwam gelijk steun vanuit de klas. Eén meisje opperde direct dat ze het voortaan anders moeten aanpakken en elkaar zo moeten blijven steunen.'

Iedereen mag bij de nagesprekken aan het woord komen. 'We spelen de voorstelling vooral voor gemengde groepen, met verschillende culturele en levensbeschouwelijke achtergronden. Tijdens het gesprek is de nuance die deze diversiteit met zich meebrengt heel welkom. We zorgen ervoor dat iedereen elkaar heeft gehoord. Zo werken we toe naar bewustwording, meer empathie voor elkaars perspectief. Deze eerste, begeleide kennismaking met een ander perspectief is een uitnodiging om deze gesprekken voort te zetten, ook als wij al lang weer weg zijn.'

Girlpower

Jonge meiden schreven (W)RAP MY HIJAB, twee actrices spelen de voorstelling en van regie tot scenografie bestond vrijwel het hele artistieke team uit vrouwen: de voorstelling ademt girlpower. Toch wil Döne bijvoorbeeld ook juist graag de jongens betrekken bij het gesprek. 'Soms vinden de scholieren in eerste instantie dat de voorstelling echt voor meiden is, of zelfs tégen mannen. Maar is dat wel zo? Als je verder in gesprek gaat, komen de leerlingen er zelf vaak achter dat deze voorstelling over iedereen gaat. We zijn samen verantwoordelijk voor hoe vrouwen worden behandeld in de samenleving. Daar spelen mannen ook een grote rol in.'

Ook bij ouders valt de voorstelling in goede aarde. 'In Arnhem speelden we in een theater voor meiden en hun moeders. De moeders gingen helemaal stuk om de voorstelling, ze klapten zelfs enthousiast mee. Eén moeder vertelde me dat de voorstelling haar echt wakker heeft geschud. Veel ouders herkennen het oordeel over je wel of niet correct kleden, de sociale controle over het kiezen van de juiste huwelijkspartner en schaamte bij vrouwen. Ze denken dat dit tegenwoordig niet meer speelt, maar het gebeurt nog steeds.'

Ongelijkheid

'Het is bijzonder om te zien welke gesprekken er allemaal voortkomen uit één korte voorstelling. Het duurt maar een half uur, maar er zit zó veel in. We willen met deze voorstelling laten zien dat iedereen er mag zijn en iedere mening er mag zijn, maar dat je elkaar wel dient te respecteren. Ik hoop dat het jongeren helpt elkaar beter te begrijpen. Er is nog te veel ongelijkheid in het onderwijssysteem, dus dit soort projecten zijn keihard nodig.'

Benieuwd naar de lessen van Studio 52nd? De voorbereidende les kun je hier bekijken. Wil je de voorstelling bijwonen? Het kan op 12 november in Pakhuis de Zwijger. Meld je aan via de website.