rosalie

De één beleeft een avontuurlijke missie met vrienden over de hele wereld, de ander zit weken te ploeteren om een eindbaas te verslaan. Voor Good Game schreven jongeren over hun grenzeloze ervaringen in de gamewereld. De energieke theatervoorstelling kon tijdens de première, in de Amsterdamse Krakeling, rekenen op een zo goed als uitverkochte zaal – zelfs al speelde Nederland een kwartier na afloop van de voorstelling een WK wedstrijd. 

Foto: Jean van Lingen

In Good Game spelen drie professionele acteurs met teksten die door jonge gamers zijn geschreven. Enthousiast trekken ze je hun gamewereld in. Ze vertellen over hun favoriete spellen, knapste prestaties en vetste gadgets. Stilstaan doen ze geen moment. In het glimmende, futuristisch ogende decor wordt druk gerend, gerold en gesprongen. Acrobatisch is dat soms bijna. Choreografieën knipogen naar de digitale wereld, met tal van verwijzingen naar TikTok en gamen. Het been van een medespeler kan bijvoorbeeld plotseling veranderen in de versnellingspook van een raceauto. Intussen sleurt de soundscape met digitale klanken – ook gemaakt met de hulp van jongeren, gebruikmakend van de nodige memes – je verder het game-universum in.

Toch is die omgeving niet alleen maar een leuke plek. Je kunt zomaar te maken krijgen met grof gescheld of vrouwonvriendelijke opmerkingen. Bloedstollende wedstrijden kunnen eindigen in een woede-aanval, met peperdure gevolgen. En dan zijn er nog de kosten voor uitbreidingen, skins en andere gadgets. Om nog maar te zwijgen over zeurende ouders, die slechts een fractie kennen van wat er allemaal gebeurt in de virtuele wereld.

Het herkenbare en soms confronterende Good Game is dus ook een leerzame voorstelling. Heb je een kind dat uren in games verdwijnt en woest wordt als er ‘aan tafel’ wordt geroepen? Snap je niet wat er nou zo belangrijk kan zijn aan al die spelletjes? Dan zul je ongetwijfeld wat opsteken van de voorstelling. Tegelijkertijd opent het ook de ogen van jongeren. In een nagespeelde ruzie tussen een vader en zijn zoon, zie je duidelijk dat beide kanten last hebben van machteloosheid en onbegrip.

Foto: Jean van Lingen

Gamen geeft een geweldige vrijheid, maar kan ook juist frustrerend en verstikkend worden. Good Game nodigt ouders en jongeren uit om te zoeken naar de beste balans. Niet alleen via de voorstelling zelf, maar ook met de gesprekken die daarna volgen. Studio 52nd wakkert graag zulke dialogen aan, met deskundigen als jeugdpsychiater Glenn Helberg en de jonge schrijvers zelf.

Bezoekers worden daar deze keer zelfs extra in aangemoedigd. Na afloop van de voorstelling krijgt iedereen een ‘good e-bag’ mee, met een speciaal kaartspel voor gamers en niet-gamers. Stel moeilijke vragen aan de ander, zodat je elkaar spelenderwijs beter gaat begrijpen. Good Game heeft op die manier dus ook meteen z’n eigen uitbreidingspakket.

Good Game toert tot en met februari door het hele land, voor zowel scholen als losse bezoekers. Komende week is de voorstelling te zien in Maastricht. Daarna trekt de productie langs Arnhem, Venlo, Amsterdam, Drachten, Lelystad, Zaandam, Den Haag, Enschede en Rotterdam. Bekijk hier de speellijst. 

De echte première is pas morgen, maar een select publiek mocht woensdagavond vast kijken naar de laatste repetitie van Good Game. GOOD GAME (GG) is – naast een mooie voorstelling – ook bedoeld om gamers en niet-gamers dichter bij elkaar te brengen. Is dat gelukt? Ja, concludeerden deze eerste bezoekers. 

De schrijvers van de voorstelling praten tevreden na met Fan na afloop van de repetitie

Jonge gamers laten via Good Game zien, horen en voelen wat ze meemaken in de virtuele realiteit. De voorstelling is volledig geschreven door jongeren. Delen van de muziek zijn gecomponeerd door jonge gamers en zelfs de choreografie is gebaseerd op de bewegingen van jongeren. Drie professionele acteurs kunnen daardoor nu precies laten zien wat de gamewereld is: een grenzeloos universum, dat zowel een bevrijding als een gevangenis kan worden.

Het zaallicht gaat weer aan op woensdagavond in De Krakeling. Na een luid applaus pakt jeugdpsychiater Glenn Helberg de microfoon, voor een nagesprek met alle ouders, kinderen en schrijvers die voor de try-out zijn uitgenodigd. Grappig, herkenbaar, confronterend; het zijn slechts een paar omschrijvingen die voorbij komen.

Een moeder is benieuwd hoeveel uur één van de jonge schrijvers nou eigenlijk besteedt aan gamen. “Dat verschilt heel erg”, vertelt een 17-jarige schrijver van de voorstelling in de zaal. “Laatst kwam er een nieuw Pokémon-spel uit. Dan ben ik soms wel veertien uur per dag bezig. Maar op een andere dag ben ik misschien weer hooguit een half uurtje bezig met Fortnite. De lange dagen heb ik alleen als er echt iets héél leuk is.”

Vervolgens heeft Helberg een vraag voor de moeder. Want waarom wilde zij dit eigenlijk zo graag weten? Deels gaat het haar om conflicten thuis, die groter kunnen worden naarmate kinderen ouder worden en meer gaan gamen. “Maar ik vroeg het me ook af omdat de voorstelling zo goed in de belevingswereld van jongeren duikt”, voegt de bezoeker toe. “Je kunt dit nooit schrijven op basis van één uurtje spelen, er is ervaring voor nodig. Ik vroeg me dus af hoeveel uur gamen hier nou eigenlijk achter zit om het zo precies op te schrijven.”

Na verschillende reacties uit de zaal, haalt Helberg een doosje tevoorschijn. Speciaal voor Good Game is er namelijk een kaartspel ontwikkeld, waarmee gamers en niet-gamers elkaar beter kunnen begrijpen. Een jongen mag een vraag oplezen aan zijn moeder: “Is het volgens jou beter om weg te vluchten in een boek dan in een game?”

“Oh wat een moeilijke vraag”, begint de moeder. “Ik denk niet dat de een beter is dan de ander. Wel denk ik dat het beter is als je óók een boek leest, omdat het je rustiger kan maken. Maar de wereld van games is onuitputtelijk en supervet.” Haar zoontje reageert. “Ik denk dat ik van lezen wel rustiger word, maar ik vind dat een beetje saai. Van gamen word ik niet per se rustig, maar ook niet druk.”

Ook de moeder mag een vraag oplezen. “Vlucht je wel eens weg door te gamen?” De jongen: “Meestal vlucht ik weg in Donald Duck, want ik mag alleen in het weekend gamen.”

“Ik heb zelf een broertje dat elke dag gamet”, vertelt een man in het publiek. “Ik zou hem graag hier mee naartoe nemen om hem te laten beseffen wat gamen kan veroorzaken. Zelf ben ik ook een gamer. Soms kwam er veel woede bij kijken. Van deze voorstelling kun je denk ik wel wat leren.”

“Ik zou juist graag de ouderen hierbij willen betrekken”, reageert een andere bezoeker. “Als de kinderen ’s avonds in bed liggen, zitten zij op de bank met elkaar te praten over dat gamegedrag. Maar ze krijgen nooit een perspectief vanuit het kind zelf. Dat krijg je hier wel. En soms kijk je weer even door de ogen van ouders. Mooi dat we dus met deze voorstelling even in elkaars schoenen kunnen staan.”

GOOD GAME (GG) speelt vanaf 8 november tot en met februari op allerlei plekken in Nederland. Na afloop ontvangen bezoekers een good e-bag met onder andere het gespreksspel. Kom jij ook? Kies snel een datum uit de speellijst.  

Van Call of Duty tot Tetris, van Minecraft tot Grand Theft Auto; elke game klinkt anders. Maar hoe klinkt een theatervoorstelling die over gamen gaat? Componist Brendan Faegre stort zich momenteel op Good Game, waarbij hij zich onder meer laat inspireren door oude computerspellen én de inbreng van creatieve jongeren.

In aanloop naar de première op 9 december, is Faegre druk bezig om passende muziek te maken. Elk ontwerp gaat naar naar regisseur Gable Roelofsen, die de nieuwste ontwerpen bij repetities kan testen en vervolgens weer ideeën uitwisselt. Maar aan Good Game zit nog een speciaal haakje, want Faegre schrijft niet alle muziek zelf. Leergierige en ambitieuze jongeren nemen een deel van de soundscape voor hun rekening.

Hoewel er nog volop aan de voorstelling wordt gesleuteld, laat Faegre vast een paar stukjes horen. Er klinkt een spookachtige mix van akoestische instrumenten en geluidseffecten. Een ander fragment, met opzwepende synthesizerklanken, lijkt zo uit een spannende bioscoopthriller te komen. “Ik ben ontzettend onder de indruk van de muziek waar jongeren mee komen”, vertelt Faegre. “Zeker in de korte tijd die we hadden.”

Dankzij een samenwerking van Studio 52nd, Waag Futurelab en Asko|Schonberg volgden jongeren de afgelopen tijd vijf workshops rondom muziek en technologie. De beste stukken zijn vanaf volgende maand daadwerkelijk in Good Game terug te horen. Faegre: “Studenten die toewijding lieten zien in de workshops en mooie resultaten hadden, moeten ook echt voelen dat ze bij de makers van deze voorstelling horen.”

“Ik heb al een paar favoriete muziekstukken”, gaat de componist verder. “We zoeken nog naar de beste scènes om ze bij te gebruiken. Als er vervolgens aanpassingen gedaan moeten worden, zoals inkorten of verlengen, wil ik de kinderen opnieuw betrekken. Ze moeten zelf de kans krijgen om een nieuwe bewerking voor de voorstelling te maken. Op die manier blijft het ook echt honderd procent hun stuk.”

Tijdens de workshops konden jongeren experimenteren met verschillende instrumenten, waarbij ook digitale technieken werden gebruikt. Faegre was verrast door het gemak waarmee jongeren zulke software omarmen. “Ze zijn natuurlijk ‘digital natives’, opgegroeid met digitale cultuur”, legt de componist uit. “Heel leuk om dat ook terug te zien in hoe ze muziek maken. Je hoort oudere mensen wel eens klagen, over dat iedereen maar achter een scherm zit en geen live-instrumenten meer wil spelen. Maar bij deze kinderen zie je gewoon dat computers een gereedschap zijn voor hun creativiteit. Met sommige hulpmiddelen kun je heel snel hele interessante en hoogwaardige muziek maken. Tof om dat terug te horen en zien.”

Voor Good Game kon Faegre intussen ook uit zijn eigen jeugd putten. “Als tiener was ik weg van first person shooter-games, zoals Quake. Alle muziek daarvan is gemaakt door Trent Reznor van Nine Inch Nails. Ik was in die tijd sowieso al fan van die band. Zulke industriële rockmuziek, in combinatie met first person shooters, is een van de inspiratiebronnen geweest. Verder zul je bijvoorbeeld nog muziek horen die doet denken aan Minecraft of anime.”

Gamecultuur is in de loop der jaren veranderd en gegroeid, maar toch bleek Faegre nog steeds veel van zichzelf te herkennen in wat jongeren te vertellen hadden. “Dat vind ik ook zo mooi aan dit project”, vertelt hij. “Als tiener hoorde ik bij de ‘weirdo’-groep van de school; introvert en gek op technologie en games. Toen ik die leeftijd had, bestond er nog helemaal geen plek om je gedachtes en ervaringen over gamen te delen. Zelfs binnen m’n eigen vriendengroep deden we dat niet echt. Mooi om te zien dat deze jongeren nu wel die handvatten krijgen.”

De première van GOOD GAME is op vrijdag 9 december in Theater De Krakeling in Amsterdam. Verder toert de voorstelling langs scholen door het hele land.

Koop hier je ticket

of bekijk hier de gehele speellijst.   

Voor GOOD GAME slaat Studio 52nd de handen ineen met Waag Futurelab. Dat bureau geeft jongeren een eerlijke blik op technologie. Waag begeleidt onze jongeren bij het maken van muzikale fragmenten door middel van verschillende technologieën. Het componeren van muziek via software is bij uitstek een metafoor om code (programmeertaal) te leren.

Waag Futurelab wil mensen scherp laten nadenken over technologie binnen de samenleving. Een perfecte match met Good Game, de nieuwe jeugdvoorstelling die in de wereld van gamen duikt. Jongeren onderzoeken daarin zelf wat de meerwaarde én valkuilen van al die spellen zijn. Leren door te doen, is volgens Waag daarbij de beste aanpak.

Waag droeg daarom bij aan de ontwikkeling van vijf workshops. Jongeren werden daarin stevig uitgedaagd, zowel op muzikaal als technologisch vlak. Denk daarbij niet alleen aan het bespelen van klassieke instrumenten, maar ook aan het gebruik van computers in muziek.

Wat kun je met een sample doen? Hoe zet je tekst om in muziek? En welke instrumenten kun je daar allemaal voor gebruiken? Van oude game-soundtracks tot de nieuwste technologische snufjes; jonge deelnemers maakten kennis met allerlei facetten van muziek en techniek. Lees er meer over in de blog van Waag.

De vijf workshops zijn overigens niet alleen te danken aan Waag. Studio 52nd bracht docent Marc Nochem (bekend van onze Kids Editions) en de jonge producer Donisio Loswijk (bekend van (W)RAP MY HIJAB) in. Ook stelde het toonaangevende muziekensemble Asko|Schonberg hun repetitieruimte beschikbaar. Hun componist Brendan Faegre gaat nu aan de slag om de composities te verwerken in een soundscape.